ABC czystego powietrza

Zanieczyszczone powietrze ma bardzo zły wpływ na nasze zdrowie. Szczególne nasilenie pojawia się w okresie zimowym, gdzie normy dotyczące czystości powietrza praktycznie przekraczane są dzień w dzień. Jeżeli ktoś myśli, że zjawisko smogu dotyczy tylko miast, jest w ogromnym błędzie. Daleko od miejskiego zgiełku, powietrze może być jeszcze bardziej zanieczyszczone, niż w centrum miasta. Smog jest normalnym zjawiskiem atmosferycznym, które występuje w specyficznych okolicznościach i nie zawsze zanieczyszczone powietrze to smog. Zanieczyszczone powietrze to dość rozległy termin, dlatego warto wiedzieć co wchodzi w jego skład. Oto trzy najważniejsze typy zanieczyszczeń, które stanowią duży problem w Polsce. PM 10 – mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nie większej niż 10 μm. W skład mogą wchodzić takie substancje toksyczne jak np. benzopireny, dioksyny i furany. Występowanie pyłów PM10 związane jest m.in. z procesami spalania paliw stałych i ciekłych.W przypadku Polski normy dla pyłów PM10 są określone w następujących sposób:

• poziom dopuszczalny: 50 µg/m3 (dobowy);
• poziom informowania: 200 µg/m3 (dobowy);
• poziom alarmowy: 300 µg/m3 (dobowy).

PM 2,5 – jest to pył zawieszony o średnicy cząstki mniejszej niż 2,5 μm mikrometrów. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia jest to pył najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka spośród innych atmosferycznych zanieczyszczeń. Benzo(a)piren – jest jednym z najbardziej toksycznych składników smogu (mgły zawierającej zanieczyszczenia powietrza). Gromadzi się on w organizmie, zawiera związki silnie rakotwórcze, może upośledzać płodność jak również działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.Musimy pamiętać, że przebywanie w tak zanieczyszczonym otoczeniu, szczególnie dzieci, osób starszych, ciężarnych oraz cierpiących na choroby układu oddechowego lub krążenia jest bardzo niebezpieczne dla organizmu.

Jak możemy zabezpieczyć się przed smogiem?

Świadomość to bardzo ważny element w zabezpieczeniu naszego zdrowia. Skoro wiemy jakie jest zagrożenie zadbajmy o swoje zdrowie dostępnymi środkami, które wcale nie wymagają od nas bardzo wysokich nakładów, a uchronią nas przed zanieczyszczeniami.

• maski antysmogowe
• rośliny oczyszczające powietrze
• oczyszczacze powietrza

Maski antysmogowe

Każdy z nas musi codziennie wychodzić na zewnątrz, czy to do pracy czy na zakupy, a powietrze jest jakie jest – co zrobić? Z pomocą przychodzą maski antysmogowe zwane inaczej antypyłowymi. Kilka lat temu, widząc osoby w takich maskach na naszej twarzy malowało się zdziwienie, dziś jest to widok normalny. Maski takie to nic innego jak filtry, które uniemożliwiają przenikanie zanieczyszczeniom do naszych płuc. Maja one za zadanie wychwycenie większości szkodliwych substancji. Pamiętajmy, gdy już wybieramy maski antysmogowe, nich maja one odpowiednie filtry. Występują one w trzech rodzajach:

• filtry węglowe – usuwają one lotne związki organiczne między innymi benzopireny, część z tych filtrów zatrzymuje również nieprzyjemny zapach.
• Filtry HEPA – są to najpopularniejsze filtry i możemy je spotkać w różnych klasach E10, E11, E12, i H13. Im wyższa klasa filtru tym jest on lepszy. Takie filtry wyłapują wirusy, bakterie czy też mikropyły PM2,5. Dzięki temu, że posiadają zwiększona przepuszczalność powietrza zdecydowanie łatwiej się w nich oddycha. Polecane do używania podczas aktywności fizycznej.
• Filtry łączone czyli filtr węglowy + filtr hepa – zapewniają najwyższą ochronę przed zanieczyszczeniami powietrza dzięki połączeniu obydwu filtrów. Niestety minusem łączonych filtrów jest brak ustalonych norm, więc nie mamy gwarancji ich jakości.

Kiedy wybieramy maskę sprawdźmy jaki filtr posiada i czy jest możliwość jego wymiany. Przy zakupie warto kupić filtry zapasowe, aby w każdej chwili móc je wymienić. Przydatność taki filtrów w masce to około 20-50 godzin, gdy jednak warunki są bardzo trudne, ich wydajność może się skrócić. O czym jeszcze powinniśmy pamiętać kupując maskę ? Dopasowanie maski do twarzy to równie ważne, ponieważ nawet najlepsza maska źle dobrana nie będzie nas chronić przed zanieczyszczeniami. Chodzenie w masce może nie będzie zbyt komfortowe, ale pamiętajmy, że to dla naszego zdrowia, więc warto.

Oczyszczacze powietrza

Jak działa oczyszczacz powietrza? Co to takiego ? Oczyszczacz powietrza to nic innego jak urządzenie, które dostarcza nam czyste powietrze przez przefiltrowanie go i usuniecie z niego zanieczyszczeń. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, zanieczyszczone powietrze w naszych domach i miejscach pracy może być przyczyną dolegliwości zdrowotnych. Okres grzewczy = smog, wiosna i lato to pylące rośliny do tego dołóżmy kurz, zarodniki pleśni, drobnoustroje i brzydki zapach, to wszystko razem sprawia, że otaczające nas powietrze jest dużo gorszej jakości niż chcielibyśmy. Kupisz tutaj oczyszczacz powietrza.

W jaki sposób działają oczyszczacze powietrza

Wbudowany wentylator wymusza obieg powietrza, dzięki czemu dostaje się ono do oczyszczacza i tam następuje jego filtracja. W zależności od modelu oczyszczacza powietrze może zostać także nawilżone i poddane jonizacji. Kiedy z powietrza zostaną usunięte zanieczyszczenia, zostaje ono wydmuchane do otoczenia. Schemat działania oczyszczaczy powietrza jest bardzo prosty jednak modele bardzo różnią się między sobą skutecznością, ogólną wydajnością czy głośnością pracy.

Dlaczego oczyszczacze powietrza są potrzebne?

Biorąc pod uwagę fakt, iż każdy z nas średnio robi 900 wdechów na godzinę tym samym wprowadzamy do płuc około 7,5 litra powietrza na minutę, czyli ponad 10 000 litrów powietrza na dobę, oczyszczacze są potrzebne. Szkodliwe pyły, które zawarte są w otaczającym nas powietrzu zwiększają ryzyko szeregu chorób. Większość, swojego życia spędzamy w pomieszczeniach, więc możemy kontrolować jakość powietrza, które wdychamy. Bardzo dużą część społeczeństwa dotyka „syndrom chorego budynku”. Oznacza to niesprawną wentylację, emisję szkodliwych substancji z wykorzystanych materiałów budowlanych, a tym samym negatywne dla zdrowia ludzkiego konsekwencje. Na szczęście w znacznym stopniu możemy to kontrolować, ponieważ oczyszczacz powietrza potrafi nas ochronić przed większością zanieczyszczeń takich jak:

• Smog– niestety z łatwością dostaje się do naszych domów poprzez instalacje wentylacyjne, nieszczelne okna czy w czasie wietrzenia mieszkania (choć to jest najmniej wskazane podczas okresu grzewczego);
• Kurz – zawiera liczne bakterie, jaja pasożytów, ludzki naskórek czy metale ciężkie;
• Alergeny – bardzo uciążliwe dla osób cierpiących na alergie (pyłki roślin, roztocza, kurz);
• Lotne zawiązki organiczne – to związki będące przyczyną powstawania „syndromu chorego budynku”.

Jakie są rodzaje oczyszczaczy?

Aby oczyszczacze powietrza zapewniały maksymalną funkcjonalność i skuteczność, producenci stale ulepszają stosowane w nich technologie. W zależności od przeznaczenia możemy wyróżnić cztery główne typy. Zdarza się, że dany model oczyszczacza należy do wszystkich kategorii naraz.

• Oczyszczacze powietrza dla alergików

  Alergia to jedna z najczęściej występujących chorób współczesnej cywilizacji. Leczenie alergii wziewnej jest bardzo uciążliwe i nie należy do najprostszych. W wielu przypadkach ograniczenie kontaktu z czynnikami wywołującymi alergię, to jedyne wyjście z sytuacji, dlatego oczyszczacz powietrza staje się tu zbawienny. Niestety nie wyleczy naszej alergii, ale skutecznie ograniczy docierające do nas alergeny. Zastosowanie odpowiednich filtrów oczyszczających niemal całkowicie usunie pyłki roślin, kurzu, zarodników pleśni czy drobnoustrojów z naszego otoczenia domowego. Oczyszczacz powietrza w walce z alergią.

• Oczyszczacze antysmogowe

  Niechlubna pozycja lidera wśród krajów UE, którą otrzymaliśmy w związku z najwyższym stężeniem szkodliwego dla naszego organizmu benzo(a)piranu, nie jest niczym przyjemnym. Oznacza to bowiem, że powietrze, jakie wdychamy przesycone jest substancjami rakotwórczymi, które przekraczają dopuszczalne normy niemal cały rok. Smog, który dostaje się do naszych domów przez kratki, wywietrzniki czy nieszczelne okna ma zły wpływ na nasze zdrowie. Aby skutecznie oczyścić nasze powietrze, konieczne jest zastosowanie oczyszczaczy wyposażonych w filtr Hepa oraz filtr z węglem aktywnym. Pamiętajmy, że im wyższa klasa filtrów, tym czystsze powietrze. Filtry Hepa H13 potrafią pochłonąć minimum 99,97% najbardziej trudnych do wychwycenia drobin 0,3μm, czyli niemal 100% pyłów PM2.5.

  Najlepsze oczyszczacze na rynku bazuję na dwóch rodzajach filtracji:

  • Filtrze elektrostatycznym i fotokatalitycznym – świetnie radzą sobie z wieloma lotnymi zanieczyszczeniami i mikroskopijnymi pyłami. Jedyna wada to wytwarzający się podczas pracy ozon, który w niewielkich pomieszczeniach słabo wentylowanych może przekroczyć normy.
  • Filtracji mechanicznej – HEPA i węgiel aktywny – usuwa bardzo precyzyjnie zanieczyszczenia z powietrza również te najdrobniejsze i najgroźniejsze dla zdrowia. Nie zachodzą w nim żadne reakcje chemiczne, więc jest bezpieczny.

• Oczyszczacze powietrza z funkcją nawilżania

  Okres grzewczy to ten czas, kiedy w naszych mieszkaniach mamy suche powietrze. Czujemy się wtedy niekomfortowo i możemy narzekać na szereg dolegliwości z tym związanych, od drażniącego kaszlu, wysuszenia skóry, aż po problemy ze snem czy podrażnienie spojówek. Ze względu na to, wiele oczyszczaczy zostało wzbogaconych o funkcję nawilżania.

  Jakie rodzaje nawilżaczy powietrza możemy spotkać ?

  • Nawilżacze parowe, które wytwarzają parę w wyniku gotowania wody. Jest to bardzo szybki sposób nawilżenia powietrza. Ze względu na wysoki koszt eksploatacji praktycznie nie spotyka się już oczyszczaczy powietrza z wbudowaną funkcją nawilżania parowego.
  • Nawilżacze ewaporacyjne, które w najbardziej naturalny sposób nawilżają nasze powietrze. Urządzenie to wykorzystuje technologię ewaporacji, polegającą na odparowaniu wody z odpowiednio dobranego wkładu nawilżającego. Wkład ten obraca się w wodzie i jest odpowiednio owiewany przez zasysane powietrze. Nawilżanie to można spotkać w oczyszczaczach powietrza Boneco.
  • Nawilżacze ultradźwiękowe, wykorzystujące ultradźwięki, które rozbijają wodę. Podczas tego procesu tworzy się mgiełka złożona z mikroskopijnych kropelek, które odparowują dopiero w powietrzu. Jedyny minus tych urządzeń to ultradźwięki, których nie znoszą zwierzęta, więc jeśli mamy mieszkanie, gdzie jednym z domowników jest zwierzak, odradzamy korzystania z takiego oczyszczacza.

• Jonizatory powietrza

  Jonizacja powietrza jest bardzo ważna, ponieważ brak równowagi jonowej w powietrzu wzmaga namnożenie mikroorganizmów. Zalety oczyszczacza z wbudowaną jonizacją to:

  • Neutralizacja alergenów
  • Poprawa samopoczucia
  • Poprawa jakości snu
  • Zwiększona koncentracja
  • Zwiększona wydajność pracy
  • Eliminacja wielu gatunków mikroorganizmów chorobotwórczych

Jakie filtry stosowane są w oczyszczaczach powietrza

Na rynku dostępna jest ogromna ilość filtrów, ponieważ niemal każdy producent oczyszczaczy powietrza wprowadza własne określenia i ich rodzaje.

1. Filtr wstępny – zatrzymuje większe cząsteczki pyłków na początku filtracji np. kurz czy sierść zwierząt. Dzięki swojej budowie filtr ten nie podlega zużyciu, wystarczy go zatem co 1 do 2 tygodni odkurzyć lub umyć.
2. Filtr HEPA – to one umożliwiają usunięcie najbardziej szkodliwych dla naszego zdrowia pyłów PM2,5. Dostępne są następujące klasy tych filtrów: E10, E11, E12 i H13.
3. Filtr węglowy – jest to bardzo wydajny filtr, pochłania brzydkie zapachy oraz lotne związki organiczne.
4. Filtr wodny – filtr ten to tak naprawdę mata ewaporacyjna, która umożliwia parowanie wody jak i nawilżanie powietrza. Nazywana jest filtrem, gdyż gromadzi sole i osady pozostałe po odparowaniu wody.
5. Jonizator anionowy – oczyszczacze, które są oparte wyłącznie o jonizator nie są zbyt skuteczne, ponieważ nie pochłaniają zanieczyszczeń mechanicznych tylko powodują ich opadanie na ziemię. Filtr dzięki technologii jonowej jest w stanie wybić z powietrza nawet najmniejsze cząstki o wielkości poniżej 0,01 mikrona.
6. Zimny filtr katalizujący – filtr ten katalizuje szkodliwe lotne związki organiczne, benzen i formaldehyd.
7. Lampa UV – Lampa taka emituje fale, które uszkadzają jądra komórkowe mikroorganizmów. Głównym zadaniem tej lampy jest wyjałowienie powietrza.
8. Filtr tkaninowy z włóknami węglowymi – ma takie samo działanie jak filtr węglowy, wychwytuje on między innymi szkodliwe lotne związki organiczne.
9. Filtr fotokataliczny – filtry te (niektóre) mają zdolność do samooczyszczania. Składają się z maty nasączonej tlenkiem tytanu i lampy UV. Zadaniem tego filtru jest likwidacja gazów chemicznych w tym formaldehydu, amoniaku i benzenu.
10. Filtr hybrydowy- zadaniem tego filtru jest oczyszczanie powietrza z drobnych pyłków i usunięcie z niego bakterii, wirusów i brzydkich zapachów. Filtr hybrydowy to połączenie filtru Hepa i aktywnego węgla.
11. Filtr z wkładami do aromaterapii – zapewnienie przyjemnego zapachu, poprzez wstępne oczyszczenie powietrza, to główne zadanie tego rodzaju filtra.
12. Filtr elektrostatyczny – filtr ten likwiduje pleśnie, /b>kurz, alergeny i zanieczyszczenia mechaniczne.
13. Filtr nietkany – zastosowanie tego filtra w oczyszczaczach powietrza ma działanie antypleśniowe i antybakteryjne. Ma za zadanie usunięcie drobin, które są odpowiedzialne za występowanie alergii.
14. Filtr antyalergiczny – pochłania alergeny takie jak zarazki, roztocza czy bakterie. Zazwyczaj złożony jest z materiału nasączonego substancjami, mającymi na celu neutralizacje alergenów.
15. Filtr tkaninowy- takie filtry często stosowane są w odkurzaczach, mają bowiem za zadanie wyłapanie dużych pyłków większych niż 10 mikrometrów.

Jaka liczba filtrów w oczyszczaczu powietrza będzie odpowiednia?

Najważniejszą rzeczą, o której powinniśmy pamiętać to regularna wymiana filtrów (zgodnie z zaleceniami producenta). Duża liczba filtrów w oczyszczaczu, nie do końca musi przekładać się na jego skuteczniejsza filtrację. Każde urządzenie ma ograniczoną wydajność i w ciągu minuty jest w stanie przefiltrować tylko określoną ilość powietrza. Wydajność naszego urządzenia określa wskaźnik czystości dostarczonego powietrza CADR.

Jakie filtry zatem powinno posiadać nasze urządzenie ? Jeśli chcemy, aby nasz oczyszczacz powietrza zapewnił nam zdrowe i czyste powietrze, powinien optymalnie zawierać filtr wstępny, filtr Hepa (min. E10), filtr węglowy. Dodatkową zaletą jest jeżeli filtr zawiera także funkcje nawilżacza i jonizatora. Te filtry w zupełności wystarczą, aby spać spokojnie, nie martwiąc się problem smogu, alergii czy suchego powietrza w mieszkaniu.

Na jakie parametry w oczyszczaczu powietrza powinniśmy zwrócić uwagę ?

Zanim zdecydujemy się na zakup oczyszczacza, zróbmy rozeznanie i zastanówmy się, która jego funkcja będzie dla nas najważniejsza. Będą one różniły się parametrami technicznymi, ceną, przeznaczeniem oraz działaniem. Jakie parametry będą decydowały o ich jakości i efektywności?

• Zdolność do usuwania drobnych zanieczyszczeń – aby oczyszczacz był skuteczny powinniśmy wybrać model, który usuwa drobny pył PM2,5 (oczyszczacz wykorzystujący filtry Hepa)
• Przepływ powietrza – w tym wypadku należy uwzględnić wielkość pomieszczenia w którym będzie stało urządzenie. Musi być 3 razy większe od objętości oczyszczanej powierzchni m3/h np. dla pomieszczenia 15m2 i wysokości 2,5m (15×2,5=37,5) czyli potrzebujemy oczyszczacza o wydajności 3 x 37,5 = 112,5 m3/h
• Głośność – musi być cichy, jeżeli chcemy, aby pracował podczas snu. Głośność w trybie nocnym nie powinna przekraczać 35dB.
• Pobór mocy – wiadomo, że im niższy pobór, tym koszty eksploatacji niższe. Pobór w trybie normalnym kształtuje się na poziomie ok. 15-30 W.
• Liczna trybów – istotną rzeczą jest, aby urządzenie pracowało w trybie nocnym i dziennym.
• Retencja – jest to poziom usuwanego zanieczyszczenia powietrza, filtr H13 usuwa około 99,97% zanieczyszczeń mechanicznych.
• Waga – Jeżeli urządzenie będzie stało w jednym miejscu, waga nie ma dla nas większego znaczenia, tym bardziej że wiele urządzeń wyposażone jest w kółka, które umożliwiają szybkie przestawienie oczyszczacza.
• Wymiary – zastanówmy się w jakim pomieszczeniu będziemy go używać. Oczyszczacze do większych pomieszczeń mogą osiągać spore rozmiary.
• Automatyzacja i czujniki – część modeli posiada czujniki zapachów i pyłów oraz czujniki wilgotności i temperatury powietrza. Jakość powietrza w pomieszczeniu praktycznie kontrolowana jest przez urządzenie.

W jakim pomieszczeniu ustawić oczyszczacz

Często zadajemy sobie to pytanie, kiedy stajemy przed zakupem oczyszczacza powietrza. Zasada jest jedna: jeden oczyszczacz na jedno pomieszczenie. Oczyszczacz filtruje powietrze tam, gdzie się znajduje. Jeżeli w parametrach technicznych będziemy mieć informację, że urządzenie zalecane jest do powierzchni 25m2 to oznacza, że oczyści jedno pomieszczenie o takim metrażu. Aby powietrze zostało odpowiednio przefiltrowane, musi się dostać swobodnie do oczyszczacza. Niektóre urządzenie posiadają tryb intensywnego usuwania zanieczyszczeń i możemy je przenosić do poszczególnych pomieszczeń. Dzięki temu nie musimy kupować osobnego oczyszczacza do każdego pomieszczenia. Jeżeli chodzi o sypialnie, to powinniśmy zakupić tyle oczyszczaczy ile używanych jest sypialni, ponieważ powietrze stale przenika przez szczeliny okienne i w ciągu godziny od wyniesienia oczyszczacza, powietrze może ulec znacznemu pogorszeniu.

Jakie są koszty eksploatacji oczyszczacza powietrza?

Cena zakupu oczyszczacza to nie jedyny koszt jaki poniesiemy. W zależności od tego jaki model urządzenia wybierzemy, to koszty mogą bardzo różnic się między sobą. Warto zwrócić więc uwagę na takie parametry jak:

• Częstotliwość i koszt wymiany filtrów – musimy liczyć się z obowiązkową i regularną wymianą filtrów, jeżeli chcemy mieć zagwarantowana wysoką jakość powietrza.
• Pobór mocy – urządzenie energooszczędne pozwoli zaoszczędzić nawet do 200zł w skali roku
• Dodatkowe koszty – mogą one być spowodowane nietypowymi funkcjami urządzenia albo określoną formą czyszczenia. Niektóre z modeli wymagają użycia odkamieniaczy czy srebrnych elektrod by funkcjonowały sprawnie.

Przed zakupem warto przeanalizować czy wszystkie funkcjonalności urządzenia będą nam potrzebne, ponieważ drobne wydatki mogą w skali roku urosnąć do kwoty rzędu kilkuset złotych. Często okazuje się, że oczyszczacz powietrza lepszej marki o fantastycznych parametrach wydajnościowych z uwzględnieniem kosztów eksploatacji jest dużo tańszym rozwiązaniem.